10-12 ans

Istòria Ua villà romana Los capulats, Romans o Aquitans, que bastín villae (villàs) en lo campèstre*. Qu’èran domènis agricòlas de milierats d’ectaras. En la villa que i avèva la Domus (maison) deu mèste. A despart*, que i avèva vilatges on s’arregropavan los qui tribalhavan la tèrra, esclaus* ou colons. Los esclaus* qu’èran presoèrs de guèrra…

Istòria Vita vitanta deu temps deus Romans   La Novempopulania èra esquartierada en Civitas (ciutats*) qui correspondèvan aus pòples Aquitans. Tròp granas, qu’èran divididas en Pagus (parçans). En cadun, vilas que’s developavan en Vicus. La vila de Vic de Bigòrra que n’a conservat lo nom : qu’èra lo Vicus de Bigòrra, uèi Sent Léser, capdulh deu…

Istòria L’envadida deus Romans   Au cors de las guèrras contra Hannibal, los Romans que conquistèn la peninsula iberica. Tà poder passar de Roma a Espanha shens que los batèus n’estossen pas atacats* peus piratas de la mar, los Romans que decidín de conquistar lo país entre Marselha e Tolosa. Aqueste país que devengó la…

Istòria Los Aquitans Au cors de l’epòca deu bronze, mantuns pòples que migrèn. Los Cèlts venguts deu centre d’Euròpa colonizèn lo nòrd de la França dinc a la Garona. Venguts d’Espanha enlà, los Ibèrs qu’arribèn en Gasconha e que’s mesclèn dab los pòples autoctòns tà balhar los pòples Aquitans. Los Bituriges Viviscs (au torn de…

Istòria L’Edat deus metaus Los ajòus deu Neolitic qu’utilisavan atrunas de pèira. Un dia, que descobrín lo coeire* qui ei un metau naturaument present en la natura e hèra aisit a tribalhar. Que sufeish d’un huèc tà bruslar lo minerau e obtiéner coeire. Dab lo coiere que fabricavan armas e atrunas* mes leugèras e mes…

Istòria L’epòca deu Neolitic   Lo Neolitic qu’ei l’epòca on los òmis preïstorics cambièn lo lor biais* de vita. Que descobrivan l’agricultura, domesticavan las bèstias e’s sedentarizavan. Après lo hred deu Paleolitic, lo climat que cambiè un còp mei en s’adocir. Los òmis que bastivan maisons de tèrra e de husta* arregropadas en vilatjòts. Que…

ISTÒRIA La preïstòria e lo paleolitic   Lo Paleolitic qu’ei l’epòca de la pèira, atau aperada pr’amor los òmis que’s servivan d’atrunas* de pèira. Au cors deus milierats d’annadas que durè lo Paleolitic, lo climat que cambiè mantuns còps. En prumèr, la Gasconha que semblava a Africa dab elefants, crocodiles, rinoceròs e ipopotames. Mes tard,…