Istòria
Istòria La Glèisa en Gasconha La cristianizacion de la Gasconha que comencè au sègle 4au per missionaris venguts d’Africa e de Siria : Sever, Clar, Lupèrc, Orens, Saturnin, qui balhèn la sua especificitat a la Glèisa gascona. Bèth temps a, lo crisme qu’arremplaçava la crotz en las glèisas. Batias* que’s hasèvan per trempèra* e non pas…
Read More
Istòria La reconquista En l’an 711, los Sarrasins qu’arribèn en Espanha e conquistèn lo reiaume Visigòt, manca Asturias e vaths pirenencas. En l’an 721, qu’estón batuts peu Duc Audon (o Eudes) d’Aquitània a la batalha de Tolosa. Mes en passar peu pòrt de Roncesvaus, qu’arribèn a Peitius on estón arrestats per las armadas deu Duc…
Read More
Istòria La lenga gascona Quan invadín la Gasconha, los Romans qu’amièn* ua lenga, lo latin. Romans e letraherits* qu’utilizèn aqueth latin, mes lo pòple aquitan que continuè de parlar la sua lenga. Ne coneguem pas la lenga de qui parlavan mes qu’èra pròcha de la deus Ibèrs en Espanha. Los Ibèrs qu’escrivèvan com ac amuisha…
Read More
Istòria Alienor d’Aquitània Alienòr d’Aquitània, qu’ei ua hemna misteriosa a l’imatge de la Dauna de Brassempoi. Non sabem d’era ni la sua data de naishença ni la de la sua mort. Que pensam qu’ei vaduda a l’entorn de 1020 e que s’ei morta en 1204. Qu’ei la petita hilha deu purmèr trobador coneishut …
Read More
Istòria Los comtes de Gasconha Los reis deus Francs qu’èran mèstes de l’Aquitània. Que senhorejavan* entre Lèira e Garona. En Gasconha, los Gascons qu’èran quasi independents. Lo Duc de Bordèu que s’encargava de las armadas e de deféner la Gasconha Ulteriora qui èra en Espanha. Lo comte de Gasconha qu’era encargat de l’administracion. Lo rei…
Read More
Istòria La feodalitat Tà installar los Visigòts dens l’empèri en l’an 418, los Romans que balhèn tèrras au rei deus Visigòts. Aqueth, que’n tornava balhar ua part a un guerrièr tà’u perméter de hèr víver la sua familha, en contrapartida d’un jurament de fidelitat e de servici a la guèrra. Lo rei que demorava proprietari…
Read More
Istòria L’empèri Franc Lo rei Papin « lo Brac* » que realizè l’unitat deu reiaume deus Francs. Tà susvelhar los Gascons tostemps trebatents*, que creè en 751 lo ducat d’Aquitània (entre Lèira e Garona) e lo ducat de Gasconha (entre Garona e Pirenèus). Que’s pensava èster tranquille. Los Gascons causín Lop coma Duc, hilh deu…
Read More
Istòria Los Francs La Gàllia romana qu’èra partatjada entre los Francs au nòrd de la Lèira, los Visigòts au sud, e los Burgondes qui ocupavan çò qui serà la Borgonha. Los tres reiaumes que’s hasèvan la guèrra tà poder agraní’s. Quan la màger part de las armadas deus Visigòts èran ocupadas en Espanha,…
Read More
Istòria Los Visigòts En l’an 406, las tribús germanicas deus Alans, deus Suèvas e deus Vandales que passèn la termièra* de l’empèri roman e que traversèn la Gàllia tota. Que demorèn tres ans a sacamandejar* la Gasconha abans de passar tà Espanha e Africa deu nòrd on fondèn un reiaume. Lo sovier deus domaus* hèits…
Read More
Istòria Ua legion romana La legion romana qu’èra compausada de ciutadans romans de 17 a 46 ans qui hasèvan un servici de 20 ans. Si èra de besonh, de 47 a 60 ans qu’èran mobilisats tà hèr la guarda en mantuns lòcs. Cada legion qu’avèva 6 000 legionaris acompanhats de cavalièrs. Que i avèva 33 legions…
Read More