Cançons
16 de Març de 1244
Que i a ua cançon de Parpalhon qui parla deu 16 de Març de 1244 on, per òrdi de Louis IX e Blanca de Castilha, 200 personas qu'estón cremadas vivas au Prat dels Cremats. Qu'èra escriuta e compausada per Roland Barbazan e que's tròba suu dusau disc de Parpalhon, Solindre çò que vòu díser lo solh.
Dens lo paratèxte de la cançon que's legeish : A Montsegur, eth 16 de març de 1244 au matin après 10 mes de sièti, 200 bons òmis e bonas hemnas que's van rénder shens arrenegar davant l'Inquisicion. Que'us mian cap au lenhèr au Prats dels cremats en baish deu castèth. Aqueth eveniment, e plan d'autas tragedias, que soan los classes de l'esplendor occitana.
Dens lo purmèr coplet que s'i parla de la dolor de l'autor cap a l'eveniment aqueste : Qu'en hèit carar eth monde, hèit parlar eth huec./ Parlar pensar non pas cau pas mei. e puish D'aquerò n'ac volem pas mei.
Dens lo repic de la cançon aquesta que s'i parla d'actors màgers de l'istòria occitana : los trobadors dab qui e's hè ua filiacion e l'assegurança que i aurà tostemps cantas d'amor.
Dens lo dusau coplet que i a ua allusion a la pèira hita per Filadèlfa de Ièrda mes que non torna pas miar çò que s'ei perdut après la crotzada deus Albigès taus occitans.
Los tresau e quatau vèrs qu'evòcan los bons òmis quan son devarats tà pujar suu lenhèr e doncas coma ei dit dens lo paratèxte shens arrenegar : Devarats un maitin n'an pas arrenegat, / Cap quilhat shens un crit son passats.
Lo camp lexicau a partir deu quatau vèrs que cambia puish que s'i parla deus crotzats e de l'Inquisicion : Tots aqueths cans, ahamiats, vienguts entà juntar/ Ua tèrra d'umanitat, / Tots aqueths cans, ahamiats, vienguts entà juntar/Era nosta Istòri qu'an panat. Que remarcam que son representats coma cans ahamiats qui son vienguts arroganhar la libertat deus occitans e que quitament la nosta Istòri que l'an panada.
Dens lo tresau coplet que s'i parla de çò qui ei estat perdut a la seguida de la des•hèita e la caduda de Montsegur e d'un biais mei generau deus Occitans : Eras paginas arrincadas, un aviéner estangat,/ Tèrra cremada, era òdi semiada.
Qu'i trobam un camp lexicau qui a trèit a la sosmission, la deus Occitans, dens lo quatau vèrs deu tresau coplet.
Mes l'espèr que torna e que demora plan viu a la fin deu tresau coplet puish que : Eths uelhs arrois, eras mans tà nos encadenar, / Tot aquerò que cau cambiar. / Eths uelhs arrois de sang, tà nos non n'i avèra / Cantas d'amor que torneràn.
E atau la cançon que s'acaba sus ua fin optimista, a maugrat de la caduda de Montsegur e a maugrat de plan d'autes moments de l'Istòria Occitana qui eston tarribles, Occitania que demora la tèrra deus trobadors, la tèrra de las cantas d'amor.
Matilda Susbielles