La Goluda

Un còp èra un òme e ua hemna qui avèvan ua hilha de dètz-e-uèit ans. Aquera hilha qu’èra goluda, goluda, ne pensava pas sonque a minjar carn cruda. Un jorn, lo pair e la mair qu’anèn a la vila ende hèr crompas*.

– Goluda, que vòs quaucom de la vila ?

– Tiò. Portatz-me un bèth tròç de carn cruda.

– Òc ben, ce responón los pairs.

Lo pair e la mair que partín a la vila. Que i avèva mantuns comerçants. Lo pair que negociè un utís, la mair qu’ensajè ua pelha, qu’encontrèn vesins… E lo temps que passè, que passè… E l’escur qu’arribè.

– Eh ben, ça disó la hemna, que cau tornar viste.

– Eh hòu, qu’as rason, ç’ajustè l’òme. E la carn de la gojata ?

– Si be, nos vam arrestar a la carnisseria* de la plaça.

Mes la carnisseria qu’èra barrada. Viste qu’anèn a unh’auta. Barrada tanben !

– Coma hèr ? Qu’avem prometut a la Goluda un tròç de carn e ne n'avem pas…

Qu’èran just a la sortida de la vila, au ras deu cementèri. Los espós que s’espièn. Qu’avón la medisha idea. Qu’entrèn au cementèri, on avèvan enterrat un mort lo quite* maitin. Que’u desenterrèn, lo copèn la cama esquèrra e se’n tornèn a casa.

La Goluda, qui avèva ua hami d’ors, que t’engolí* la cama dinc au darrèr bocin. Pendent la nueit, que s'i audí ua votz qui morganhava* :

– Torna-me la cama, torna-me la cama…

L’endoman tota la familha qu’anèn cercar quauques camparòus*. Arribats au bòsc, lo pair que demandè a la hilha :

– Qu’èi deishat lo cotèth a l’ostau, miga ; vèn-te cuélher…

– Non, papà, ne gausi* pas

– Puta de dròlla. I vas anar o…

La Goluda que partí.

En entrar dens la cosina, que vesó l’auburi* d’un òme penut au cremalh*.

– Goluda, aluca lo huec e hè cauhar aiga

La gojata que hasó çò que demandè l’òme penut.

– Goluda, lava-me la cama dreta.

Atau hasó la gojata.

– Goluda, lava-me la cama esquèrra.

– N’ac pòdi pas, òme, n’as pas nada cama esquèrra.

– Qui m’a pres la cama esquèrra ?

– N’ac sèi pas, òme.

– Jo qu’ac sèi. Que soi mort e enterrat. Lo ton pair e la tua mair que m’an desenterrat e copat la cama. E tu, Goluda, que l’as minjada !

Alavetz, lo mort que gahè la Goluda, l’emportè dens la hòssa e la minjè.

D’aquí avant, la cama de la Goluda que’s passeja a boca de nueit ende cercar carn cruda…  

Anna-Pèire Darrées, Conte inspirat de La Goluda, Joan-Francés Bladé

Vocabulari

Auburi : ombre, silhouette

Camparòu : champignon

Carnisseria : boucherie

Chebitejar : murmurer

Cremalh : crémaillère

Engolir : engloutir

Gausar : oser

Morganhar : murmurer entre ses dents de mécontentement

Quite : même (lo quite maitin : le matin même)