10-12 ans
Comunicar pertot en lo monde – 2 (10-12 ans)
SCIÉNCIAS Comunicar en lo monde – 2 Internet que conteng ua quantitat d’informacions de non pas créser. Cada segonda, 29 000 gigaoctets que son publicats dens lo monde qu’ei a díser 145 milions d’articles coma lo que leges. Qu’ei hòrt interessant mès coma trobar l’informacion que cercas? Tot prumèr, quan ès connectat, que’t cau un…
Read More Comunicar pertot en lo monde – 1 (10-12 ans)
SCIÉNCIAS Comunicar pertot dens lo monde – 1 Los equipaments Mercés a internet, que podem comunicar dab tot lo monde e pertot. Internet que vòu díser International Net (hialat internacionau). Atau, internet qu’ei un gran hialat qui entreliga los ordenadors o autes equipaments. Coma fonciona? Tot prumèr, que’t cau un ordenador, un portadís (ordenador portable),…
Read More
1 – La matèria, qu’ei aquò? (9-11 ans)
SCIÉNCIAS 1 – La matèria, qu’ei aquò? Qu’aperam matèria tot çò qui compausa lo noste univèrs: los planetas, las estelas… tots los objèctes coma un calhau, ua borsa de plastic, ua cadièra, un estilo, ua veitura… tots los èstes coma ua flor, un can, un òme… E l’aiga e l’aire tanben. Que son compausants…
Read More
48- Prosperitat au Dusau Empèri (10-12 ans)
Istòria Prosperitat au 2au Empèri Napoleon qu’abdiquè en 1814 mes que tornè au poder tres mes, en 1815. Los navèths reis de França Loís XVIII, Carles IX e Loís-Felip 1èr ne podón manténguer la monarquia qui cessè en 1848. Lo govèrn desmonedat que creè l’impòst deus 45 centimes (per 1 Franc d’impòst, lo monde pagavan…
Read More
46- La Revolucion francesa (10-12 ans)
Istòria La Revolucion Francesa Lo reiaume de França qu’èra endeutat e las cuelhudas* qu’èran de las maishantas en mei d’ua provincia per causa de hred e de ploja. Lo rei Loís XVI que decidí de convocar los Estats Generaus deu reiaume qui s’amassèn en mai de 1789. En cada provincia, las comunautats que redigín…
Read More
Au sorelh (10-12 ans)
Au sorelh Sorelhet, de l’aire en l’aire, Bota lo nas dens l’escudèla. L’escudèla qu’ei d’argent, Las sopetas de pan blanc, Lo culhèr de còrna. Abaisha, Sorelhet, abaisha, abaisha, De tres oras mes qu’agèr. Agèr, n’avi un gran vrespalh : Auèi, n’èi pas qu’un brigalh. L’ac èi dat a l’agaçat, Se’n angosse Maravat, Maravat jo…
Read More
45 – La refòrma municipau (10-12 ans)
Istòria La Refòrma municipau En Gasconha, cònsols elegits cada annada peus poblans que gavidavan* las comunautats (vilas e vilatges). Los cònsols que decidivan deus ahars de la comunautat, de las finanças, de la defensa, deus mercats e de la policia tà conservar la tranquilitat deus poblans. Lo poder reiau que cercava a los conta-rotlar. Mei…
Read More
44 – Seuvas e aigas (10-12 ans)
Istòria Las aigas e seuvas Los bòscs servivan aus poblans tà tirar lenha* e husta* e hèr glanar los pòrcs. Que s’i copava hòrt d’arbes e los carboèrs e veirèrs que se’n servivan shens mesura. Las aigas servivan a pescar, au flotatge deu boès e aus molins. Mèstes de las aiguas e seuvas* que gerivan…
Read More
Lo corbàs e lo renard (10-12 ans)
Lo corbàs e lo renard Mèste Corbàs, ser un aubre pincat*, Qu’avèva a son bèc un hromatge. Mèste Renard, peu herum* alisiat*, Le ditz, en son lenguatge : » E adiu, Mossur Corbàs ! Coma ès beròi, lusent, e coma e’m semblas gras ! Sens mentir, se lo ton ramatge* Es fin e clar…
Read More
43 – Los intendents (10-12 ans)
Istòria Los intendents Tà governar lo reiaume, lo rei que creè Generalitats, circonscripcions adminitrativas gavidadas* per un Intendent qui avèva poders sus l’armada, los impòsts, la justícia e l’administracion reiau. Que s’ocupava tanben deu desvolopament economic deu país. En Gasconha, que i avèvan las Generalitats de Guiana e la de Lengadòc creadas en 1552 a…
Read More