Las enigmas de la Gran Bèstia deu Cap d'Òme
Un gojat, praube, que volèva maridar ua rica gojata. Entà ganhar moneda, qu'anèc afrontar la Gran Bèstia deu Cap d'Òme.
Lo gojat que s'apressèc*. Silénci.
Enfin la Gran Bèstia deu Cap d'Òme que parlèc:
– Te balhi la mar a béver.
– Beu-te-la tu. Ni jo, ni tu n'avèm pas un ganitèth* a béver la mar.
– Te balhi la lua a minjar.
– Minja-te-la tu. La lua qu'es tròp luènh entà que jo o tu la poscam aténher.
– Te balhi cent legas de cable a hèr dambe lo sable de la mar.
– Hè-te-las tu. Lo sable de la mar se liga pas com lo lin e la cambe*. Jamès, ni jo, ni tu haram pas un trabalh atau.
Alavetz la Gran Bèstia deu Cap d'Òme que's pensèc qu'avèva perdut lo son temps en comandar tres causas impossiblas. Qu'alonguèc sas úrpias* e qu'arreganhèc las dents. Lo gojat que comprengoc que l'anava hèr las tres enigmas.
Enfin la Gran Bèstia deu Cap d'Òme que parlèc:
– Va mes viste que los ausèths, mes viste que lo vent, mes viste qu'un lambret*.
– L'uelh que va mes viste que los ausèths, mes viste que lo vent, mes viste qu'un lambret.
– Lo frair qu'es blanc, la sòr qu'es nègra. Cada maitin lo frair que tua la sòr. Cada ser, la sòr que tua lo frair. Çaquela morisson pas jamès.
– Lo jorn qu'es blanc. Qu'es lo frair de la nuèit negra. Cada maitin au sorelh levant, lo jorn que tua la nuèit, sa sòr. Cada ser, au sorelh colcant, la nuèit que tua lo jorn, son frair. Çaquela morisson pas jamès.
– S'arrossega* au solelh levant coma las sèrps e los vèrmos. A mièijorn, camina sus duas camas coma los ausèths. Se'n va sus tres camas a sorelh colcant.
– Quan es petit, l'òme sap pas marchar. Que s'arrossega a tèrra coma las sèrps e los vèrmos. Quan es gran, que marcha sus duas camas, coma los ausèths. Quan es vièlh que s'ajuda d'un baston qu'es ua auta cama.
Alavetz la Gran Bèstia deu Cap d'Òme que digoc:
– Preng-te la mitat de mon aur...
Extrèit d'un conte de JF Bladé
Vocabulari
apressar : approcher
arrossegà's : se trainer
cambe : chanvre
ganitèth : gosier
lambret : éclair
úrpia : griffe