Lo Panteon Pirenenc
E coneishetz a Pirena, au Joan de l'Ors, au Becut, a la Cama-Cruda ?
Que son personatges deu panteon pirenenc. Un panteon qu'ei un ensemble de creaturas, de dius e d'èstes legendàris. Totas las culturas que n'an un : los Grècs, los Romans, los Cèltes, etc... e a noste tanben, que n'i a un.
Que i a personatges qui son màgers, que vòu díser que son hèra importants.
Milharis
Milharis, qu'èra, bèth temps a, un pastor. Un dia on avèva mila ans mensh un dia, los sons hilhs que'u viengón trobar, la tèrra qu'èra cobèrta d'ua podra blanca e hreda. Milharis que'us digó : ''aquò, qu'ei nèu". Que sabèva qu'aqueste dia de prumèra nèu, eth, que s'anava morir. Los hilhs que hiquèn la Vaca Negra davant e que la seguín. Era que s'estanguè en un lòc on i a sorças d'aigas caudas, e que fondèn ua ciutat, Montgalhard.
Lo Becut
Qu'ei un gigant dab sonque un uelh au miei deu front. Qu'ei tanben un pastor, dab aulhas de las còrnas d'aur. Se vòs conéisher lo becut, clica ací.
La cama cruda (o cama crusa)
La Cama Cruda qu'ei un monstre qui a sonque ua cama sus la quau e i a un uelh ubèrt. Que vien cuélher aus mainats qui n'escotan pas e qui non son pas charmants. Qu'ei ua legenda que trobam subertot suu platèu de Ger, dens lo Gèrs e en Biarn. Se vòs conéisher ua cançon de la Cama Crusa, clica ací.
Pirèna
Pirèna qu'ei ua princessa de bèth temps a. D'après la legenda, quan s'ei morta, lo son galant Ercules, un eròi grèc, que n'estó tant malurós que la voló har un mausolèu a la hautor deu lor amor. Alavetz qu'apialè pèiras e pèiras e de tant que n'apielè que hasó ua cadena de montanha : Las Pirenèas. Los dius, esmavuts per aquesta pròva d'amor, que reviscolèn Pirèna qui de las montanhas estant, enqüèra uei, velha.
Joan de l'ors
Que's tròban traças d'aquesta legenda en tota l'Occitania, de las Pireneas dinc a la Provença.
Joan de l'Ors, qu'ei lo nom deu hilh d'un ors e d'ua hemna. Pr'amor lo son pair èra un ors, Joan qu'èra hòrt. Enter lo costat animau deu son pair e l'umanitat de la sua mair, que representa en las legendas la natura umana.
Matilda Susbielles