Ua legion romana

La legion romana qu’èra compausada de ciutadans romans de 17 a 46 ans qui hasèvan un servici de 20 ans. Si èra de besonh, de 47 a 60 ans qu’èran mobilisats tà hèr la guarda en mantuns lòcs. Cada legion qu’avèva 6 000 legionaris acompanhats de cavalièrs.

Que i avèva 33 legions postadas a las termièras de l’empèri roman. Cadua qu’avèva un numèro e un nom : Legio II Gallica, Legio VII Claudia o Legio XXI Rapax.

Ua centuria* que comptava 80 legionaris. Duas centurias que hasèvan un manipule*. Tres manipules que hasèvan ua cohòrta* e 10 cohòrtas que hasèvan ua legion.

Lo legionari que portava un casco qui’u protegiva lo cap, lo còth, las templas e qui permetèva de minjar shens’u tirar.

Lo còs qu’èra protegit per ua còta d’armas e ua targa* on èra escriut lo nom deu legionari e lo de sa legion.

Qu’èra armat d’un cotèth, un gladi* e un pilum qui era ua javelina*.

Que portava ua tunica e un manto*. Las camas qu’èran protegidas per trocèras de cama*, e que portava caucetas de lan e espartenhas* de cuer, herradas tà non pas esliçar au combat.

Los legionaris qu’èran disciplinats e plan entrainats.

Qu’èran capables de caminar 5 quilomètres per òra, de’s pausar 10 minutas e de tornar partir tà 5 navèths quilomètres.

Que hasèvan exercicis de combat com la tortuga.

Quan arribavan en quauque lòc, los legionaris que bastivan un camp fortificat. En tot l’empèri, los camps de legionaris qu’èran bastits de la madeisha faiçon.

Sèrgi Clò-Versalhes

Vocabulari

Centuria : centurie

Cohòrta : cohorte

Espartenha : sandale (caligae en latin)

Gladi : glaive (genre d’épée à lame large et robuste, à deux tranchants séparés par une nervure, gladius en latin)

Javelina : javelot (pilum en latin)

Manipule : manipule ou compagnie

Manto : manteau

Targa : bouclier (scutum en latin)

Trocèras de cama : bandes molletières (bandes de tissu qui entourent les jambes)