Ua legion romana
La legion romana qu’èra compausada de ciutadans romans de 17 a 46 ans qui hasèvan un servici de 20 ans. Si èra de besonh, de 47 a 60 ans qu’èran mobilisats tà hèr la guarda en mantuns lòcs. Cada legion qu’avèva 6 000 legionaris acompanhats de cavalièrs.
Que i avèva 33 legions postadas a las termièras de l’empèri roman. Cadua qu’avèva un numèro e un nom : Legio II Gallica, Legio VII Claudia o Legio XXI Rapax.
Ua centuria* que comptava 80 legionaris. Duas centurias que hasèvan un manipule*. Tres manipules que hasèvan ua cohòrta* e 10 cohòrtas que hasèvan ua legion.
Lo legionari que portava un casco qui’u protegiva lo cap, lo còth, las templas e qui permetèva de minjar shens’u tirar.
Lo còs qu’èra protegit per ua còta d’armas e ua targa* on èra escriut lo nom deu legionari e lo de sa legion.
Qu’èra armat d’un cotèth, un gladi* e un pilum qui era ua javelina*.
Que portava ua tunica e un manto*. Las camas qu’èran protegidas per trocèras de cama*, e que portava caucetas de lan e espartenhas* de cuer, herradas tà non pas esliçar au combat.
Los legionaris qu’èran disciplinats e plan entrainats.
Qu’èran capables de caminar 5 quilomètres per òra, de’s pausar 10 minutas e de tornar partir tà 5 navèths quilomètres.
Quan arribavan en quauque lòc, los legionaris que bastivan un camp fortificat. En tot l’empèri, los camps de legionaris qu’èran bastits de la madeisha faiçon.
Sèrgi Clò-Versalhes
Vocabulari
Centuria : centurie
Cohòrta : cohorte
Espartenha : sandale (caligae en latin)
Gladi : glaive (genre d’épée à lame large et robuste, à deux tranchants séparés par une nervure, gladius en latin)
Javelina : javelot (pilum en latin)
Manipule : manipule ou compagnie
Manto : manteau
Targa : bouclier (scutum en latin)
Trocèras de cama : bandes molletières (bandes de tissu qui entourent les jambes)