Las placas tectonicas
Quan la tèrra se formè mes de quate miliard d’annadas a, qu’èra de rocas honudas* qui’s son arhedidas dab lo temps. En devénguer duras, que formèn un continent qui se copè en placas aperadas tectonicas. E las placas que’s separèn.
Estructura de la tèrra:
1 – crosta continentau
2 – crosta oceanica
3 – màntol superior
4 – màntol inferior
5 – nuclèu extèrne
6 – nuclèu intèrne
Que i a sèt granas placas tectonicas: la placa africana, la placa australiana, la placa antartica, la placa sud-americana, la placa nòrd-americana e la placa euro-asiatica.
Que n'i a de mes petitas com las qui pòrtan l’Arabia o las Caribes. D’autas enqüèra que son petitòtas com la qui pòrta l’isla de Pascas.
Las placas tectonicas que’s separan e que s'aluenhan com l’Africa e Madagascar. D’autas que s’encontran e que’s tuman com l’Africa e l’Euròpa.
Quan las placas tectonicas e s’aluenhan, que’s crea ua ahonida* de la tèrra e un varat pregond, aperat Rift. Lo Rift que’s plea d’aiga de mar. Qu’ei atau que se formè la Mar Arroja entre l’Africa e l’Arabia.
La placa tectonica qui pòrta l’Africa que puja tau nòrd e qu’encontra la qui pòrta l’Euròpa e l’Asia. La Mar Mediterranèa que s’estreteish* entre las duas placas e que desapareisherà dens quauques milions d’annadas.
Sèrgi Clò-Versalhes
Vocabulari
ahonida: effondrement
estretir: vàder estret, rétrécir
honuda: fondue