Comunicar pertot dens lo monde – 1
Los equipaments
Mercés a internet, que podem comunicar dab tot lo monde e pertot. Internet que vòu díser International Net (hialat internacionau). Atau, internet qu’ei un gran hialat qui entreliga los ordenadors o autes equipaments. Coma fonciona?
Tot prumèr, que’t cau un ordenador, un portadís (ordenador portable), ua tauleta o un esmartfòn (telefonet).
Entà escambiar las dadas qu’ei a díser los SMS*, las fòtos, los vidèos, que't calerà connectar lo ton equipament a internet. Aquestas dadas que son transformadas en ua seguida de 1 e de 0. Com i a duas valors possiblas que parlam d’un sistèma binari. Cada valor qu’ei aperada un bit en anglés. Un octet qu’ei compausat de 8 bits. En tot comptar los octets que coneishen la pagèra de las dadas: un fichèr de 100 quilooctets (100 000 octets) qu’ei mes pesut qu’un fichèr de 10 quilooctets (10 000 octets), qu'ei a díser que conteng mes de dadas.
Connexion d’un esmartfòn a internet
L’esmartfòn que’s va connectar a l’antena relais mes pròcha. L’operator que reconeish l’abonat ligat a l’esmartfòn mercés aus numèros de la carta SIM* e deu numèro IMEI* deu telefòn. Adara, lo ton esmartfòn que pòt enviar las dadas e l’operator que las passa au hialat telefonic se vòs telefonar, o a internet se vòs anar sus internet. 
Connexion d’un ordenador – portable o non – a internet
Entà recéber ua carta postau, que’t cau ua adreça postau. Tot parièr, entà recéber dadas d’internet, que’t cau ua adreça internet. Aquesta adreça que s’apèra IP*. Qu’ei un numèro deu ton ordenador (com lo telefonet a un numèro de telefòn). Qu’ei ua seguida de chifras separadas per punts.
Lo ton ordenador qu’envia las dadas per un hiu o per WIFI (hialat sense hiu que fonciona per ondas ràdio) tà un enrotador (que disen tanben un encaminador o ua box). Au son torn, l’enrotador que transmet las dadas au ton fornidor d’accès internet.
Connexion de mes d’un ordenador a internet
A l’escòla per exemple, que i a mes d’un ordenador a connectar a internet. Tots los ordenadors que son religats enter eths avant de rejónher l’enrotador, que parlan d’un hialat locau. Mès, tot parièr, las dadas enviadas a l’enrotador qui van tau fornidor d’accès internet.
Que seguirà
Vocabulari
IMEI : International Mobile Equipment Identity [numèro d’identitat internacionau de l’equipament]
IP : Internet Protocol ; XXX.XXX.XXX.XXX, per exemple 173.194.40.110
SIM : Subscriber Identity Module [modul d’identitat deu soscriptor]
SMS : Short Message Service, textòt enviat d’un telefonet tà un aute