Natura

NATURA La maria blanca Que soi lo mei petit vutre* qui viu dens las Pireneas. Qu’ei lo cap jaune, las plumas blancas e lo cap deu bèc negre. Que minji los carnús* dens la montanha e tanben uèus. Tà cracar lo clèsc*, que’m serveishi de calhaus. Qu’ei lo guisèr* e lo molet* hèra largs. Atau…

NATURA La ploja La ploja qu’ei hèita de gotètas d’aiga qui caden deus crums*. Que’s fòrma quan aire caut encontra aire hred. L’aire caut mei leugèr e cargat de vapors d’aiga, que puja dens l’atmosfèra. En altitud, que s’enhredeish e la vapor d’aiga e’s transfòrma en gotètas de mei en mei bèras qui caden en…

NATURA La maria blanca   Que soi lo mes petit vutre d’Euròpa qui viu dens los Pirenèus. Qu’ei lo cap jaune, las plumas blancas e lo cap deu bèc nere. Qu’arribi en heurèr tà víver dens los Pirenèus e que me’n torni en Africa en seteme. Dens la montanha, que m’encairi* en ua espuga*.  Non…

NATURA La nueit e lo dia La Tèrra qu’ei ua bòla, ua esfèra qui vira sus era medisha en 24 òras.     Qu’ei lo dia deu costat qui recep los arrais deu sorelh. Qu’ei la nueit deu costat qui demora a l’ombra.      Pendent la jornada, que veses lo sorelh qui’s desplaça dens…

NATURA Los crums Lo sorelh que rescauha l’aiga deus oceans qui’s transfòrma en gas per evaporacion. Que parlam de vapor d’aiga. Que’s passa la madeisha causa quan hèm borir aiga dens ua casseròla. L’aiga que’s transfòrma en vapor qui puja. Se hicam un cobertís* dessús, la vapor que’s transfòrma en aiga suu cobertís. Que parlam…

NATURA Eras tortugas Eras tortugas marinas passan era vita a nadar. Tota era vita? Non! A còps, que deven imperativament sortir dera aiga. Eras tortugas de mar deven sortir dera aiga per se reprodusir. Qu’ei un moment dificile pr’amor que cau qu’arrossegan* era carapaz sus era plaja. Era tortuga vèrda ei mes viatjadora. Que camina…

NATURA Lo caparroi Lo monde non m’aiman pas pr’amor que soi un vutre*. Totun, non pareishi pas aus autes vutres puishqu’èi plumas suu còth. Que n’èi tanben de neras devath lo peruc* qui semblan a ua mostacha. Entà me reconéisher dens lo cèu, que soi un bèth ausèth (envergadura* de 2,70 m o mei), qu’èi…

NATURA Lo gat Nhiu! Nhiau! Que soi lo gat. Que hèi çò que vòli. Los òmis que’m pensan adoptar. Non, non. Que soi jo qui causeishi lo men mèste e la mia maison. Que’m deishi bailar* e qu’aimi plan jogar. Mes quan ne soi hart, qu’ac disi dab un nhac o un arpat*. Tanben, qu’aimi la…

NATURA Los oceans o las mars granas Los oceans qu’arrepresentan lo 70,8 % de la susfàcia de la Tèrra. L’aiga deus oceans qu’ei salada e qu’ei tostemps en movement.

NATURA Los volcans Lo mantòl de la Tèrra qu’ei hèit de ròcas a ua temperatura de 3 000 grads. L’activitat de las placas tectonicas que permet ad aqueras ròcas de traucar la crosta de la Tèrra e d’arribar a la susfàcia. Qu’ei lo magma.